وبلاگ شخصی دکتر نقی سنائی - علمی فرهنگی

قرآن کریم در آیه ۶۲ سوره توبه در بیان ویژگی‌های افراد دورو، فریب‌کار و منافق می‌فرماید:يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ لِيُرْضُوكُمْ وَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَحَقُّ أَنْ يُرْضُوهُ إِنْ كانُوا مُؤْمِنين‏؛(منافقان) به هدف خشنود کردن شما مؤمنان، به نام خدا سوگند می‌خورند؛ در صورتی که اگر ایمان داشتند سزاوارتر این بود که خدا و رسول را از خود خشنود کنند.»دو درس بزرگ اجتماعی حسب آیه فوق برای مؤمنان این است که:۱. فریب مقدس‌بازی‌ها و مقدس‌مآبی‌ها را نباید خورد؛ چرا که مقدسات غالباً دستاویز افراد نامقدس و حیله‌گر قرار می‌گیرند.۲. ملاک همدلی و همراهی اجتماعی با دیگران، باید پیروی آنان از دستورات رب غفور و پیامبر اکرم(ص) باشد و نه «اطاعت‌نمایی» فریبکارانه آنان. + نوشته شده در  شنبه نوزدهم خرداد ۱۴۰۳ساعت 20:57&nbsp توسط دکتر نقی سنائی  |  وبلاگ شخصی دکتر نقی سنائی - علمی فرهنگی ...

در مورد چله‌نشینی، اربعین و شرایط آن احادیث زیادی به چشم نمی‌خورد، هرچند شواهدی در احادیث و سنت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در برگزاری آن وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها حدیث اخلاص اربعین است: «هر بنده‌ای که چهل روز خود را برای خدا خالص کند، خداوند چشمه‌های حکمت را از قلبش بر زبانش جاری می‌کند». شاید نبود شیوع احادیث در مورد چله‌نشینی به علت قلیل‌بودن برگزاری اربعین توسط عامه مردم بوده است. در واقع، چله‌نشینی از آداب سیر و سلوک است که با رعایت آداب و شرایط در ایام خاصی صورت می‌گیرد. عارفان برای مراقبه‌های لازم - که در مدت چهل‌ شبانه‌روز باید رعایت شود دستورالعمل‌های خاصی توصیه کرده‌اند که به طورکلی شامل بیشترین پرهیز از خوردن، خوابیدن و سخن گفتن بوده است؛ در مقابل، همت سالک در این مدت باید مصروف در ذکر مدام و عبادت باشد. البته می‌دانیم که بر اساس آموزه‌های دینی، چنین رفتارهایی باید در تمام عمر انسان مورد عمل قرارگیرد و محدود کردن آن‌ها به چهل روز، تنها جنبه تمرین و تقویت روحی دارد.دریافت صوفیان از آیه ۱۴۲ سوره اعراف در کنار حدیث اخلاص اربعین در باب چله‌نشینی از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) موجب شد تا خلوت در بسیاری از نوشته‌های صوفیه، در کل عبارت از چله‌نشینی تلقی گردد. «از رسوم اهل سیر و سلوک است که با رعایت آداب خاصی چهل روز به ریاضت می‌پردازند».(سجادی، سیدجعفر، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، انتشارات طهوری، ص۳۰۵، (۱۳۸۹).)از نظر نسفی چله وسیله‌ای است برای استیلای سالک بر نفس خود که منتهی به کمال انسانی می‌شود. سالک به مدت چهل روز به ریاضت و عبادت مشغول می‌شود ضمن این‌که امتثال اوامر شیخ می‌کند.(نسفی، عزیز، سلوک صوفیانه، لوید وینست جان ریجون، دکتر مجد‌الدین ک وبلاگ شخصی دکتر نقی سنائی - علمی فرهنگی ...

چِلّه‌نشینی یا اربعینیه، خلوت چهل‌روزه برای ریاضت و عبادت است که بیشتر میان مرتاضان و درویشان رواج داشته است. این کار با هدف به‌دست آوردن توانایی‌های لازم برای سیر و سلوک انجام می‌شود. کسانی که به چله‌نشینی باور دارند، غالباً به روایتی از پیامبر (ص) استناد می‌کنند که «هر کس چهل روز، خود را برای خدا خالص کند، خدا چشمه‌های حکمت را از قلب وی بر زبانش جاری می‌کند». البته برخی چله‌نشینی‌ را بدعت می‌دانند.اجازه و نظارت استاد، طهارت بدن، دائم الوضو بودن، سکوت، روزه یا کم‌خوری، خلوص نیت، مداومت بر ذکر، حضور قلب و آمادگی جسمی و روحی، از جمله آداب چله‌نشینی است.چله‌نشینی، خلوت‌گزینی چهل‌روزه‌ای است که برای انجام ریاضت و عبادت صورت می‌گیرد. این سنت میان مرتاضان و درویشان رواج داشته است(دهخدا، فرهنگ دهخدا، ذیل واژه چله‌نشستن.) و به آن اربعین یا اربعینیه هم می‌گویند.فلسفه و مستندات چله‌نشینیفلسفه چله‌نشینی را رسیدن به توانایی‌های لازم برای سیر و سلوک دانسته‌اند.[بحر العلوم، رساله سیر و سلوک، ۱۴۲۲ق، ص۳۹-۴۰.] برخی معتقدند که آیات و روایات هم چله‌نشینی را تأیید می‌کند. در این زمینه بیشتر بر حدیث معروفی از پیامبر اکرم(ص) تکیه می‌شود که در آن آمده است: هر کس چهل روز، خود را برای خداوند خالص، کند خدا چشمه‌های حکمت را از قلب وی بر زبانش جاری خواهد کرد.[بحر العلوم، رساله سیر و سلوک، ۱۴۲۲ق، ص۲۸، ۲۹.]برخی نیز عدد ۴۰ را عدد مقدس و دارای اسراری دانسته‌اند و به همین جهت سالکان برای تهذیب نفس و کنترل تمایلات نفسانی مدت زمان ۴۰ روز را برای ریاضت انتخاب می‌کنند. قرآن کریم نیز سن ۴۰ را سنّ اَشُدّ دانسته که به معنای رسیدن به مقطع رشد کامل است. خداوند در آیه ۱۵ سوره احقاف فرموده:حَتَّىٰ إِذَا بَلَغَ أَشُدَّ وبلاگ شخصی دکتر نقی سنائی - علمی فرهنگی ...